De Griep Espagnole
Aloïs Van Peteghem schreef een “kluchtig” lied over de Spaanse Griep, hoewel daar in feite niet mee te lachen viel: zij maakte uiteindelijk een veelvoud van de slachtoffers die kort voordien in WOI vielen. Toen de Covid-19 ramp pas was begonnen hebben we tevergeefs gezocht naar dit en andere liederen over die vergelijkbare epidemie honderd jaar eerder, we hebben er uiteindelijk ééntje kunnen restaureren dankzij de verzameling liedbladen van Leo Coulier.
Van de geciteerde melodie “Elle m’aime pas” vonden we geen partituur terug, wel een plaatopname van zanger Pauley. We hebben onze partituur gebaseerd op zijn uitvoering.
De Griep Espagnole
[A] Aloïs Van Peteghem [C] Charles Jardin (1884-1950)
Vrienden, men hoort van langs alle kant
dat de mensen toch zo klagen.
Die ziekte, die komt van een vreemd land,
‘k heb het g’had, ’t is niet plezant.
Het is de griep Espagnole,
‘k heb er mijnen buik van vol.
‘k Vertel het aan klein en groot,
dat kostte bekans mijn dood.
‘k purgeerde menige keer,
‘k riep op God, den Lieven Heer
REFREIN:
Haal daar nen dokter, wat mag dat zijn?
Wat een pijn, wat een pijn.
Is dat pest of cholera.
Hawel, ‘k zeg u maar da!
(Ha! Ha! ‘k Heb de griep Espagnole!
Ha! Ha! ‘k Heb de griep Espagnole!)
Mijn schoonmeke kwam op mijn visite,
‘k lag te kermen en te klagen.
Zij zegt mij: dat is nu toch eens iets
waarvan dat ne mens afziet.
Enige dagen daarna
werd zij hetzelfde gewaar.
Dat ’n draag ik mij niet aan,
bij mij was het rap gedaan.
Zij is er van gekreveit,
ik hoor nog dat zij mij zeit:
Men droeg er voor die sukkel de rouw
maar zij was weer rap vergeten.
Lap, nu was het den toer van mijn vrouw,
zij kreeg de koorts en had kou.
Zij deed den Espagnole dans
’t Geen ik vertel is geen zwans.
Ik lachte met al haar pijn,
‘k zeg: “Dat is zeer wel venijn.”
Zij riep: “Breng mij den pispot,
daarvan moet ik ook kapot.”
Ik heb op haar eens wel gestudeerd
want ik had met haar kompassie
en ik heb haar zelf gevisenteerd:
zij is er van gèscapeerd.
Haar keel die werd toch zo ziek,
‘k zeg: “Wel, dat is toch komiek”
Wel, zij was bijna versmacht
en ik kreeg een goed gedacht:
“Toe laat eens zien in uw mond”,
waarvan da’k verwonderd stond.
SLOTREFREIN
4. Nu ben ik dokter, en dat is fijn
voor die pijn, voor die pijn.
Ik trok haar die raapkool uit haar strout
of ze was knockout.
 |
Partituur * De Griep Espagnole * |
 |
instrumentaal
|
Bronnen: zangwijze: "Elle m'aime pas" (1919) liedblad uit verzameling Leo Coulier (MUZ0917 pag 103) gedrukt bij Aloïs Van Peteghem. De tekstschrijver? zang [A] Pauley (1886-1938) - https://youtu.be/mKl3aCKN5ho partituur op basis van de plaatopname van Pauley
Uitspraak der bende Van Hoe – Verstuyft
“Tien ter dood veroordeelden, zeven gestraft tot levenslange dwangarbeid”
In zijn omvangrijk boekwerk “Filosofen van de straat” (uitgave MuziekMozaiek, april 2004, 475 pagina’s, ISBN 9080560115) wijdt Roger Hessel een belangrijk hoofdstuk aan “Beruchte Roversbenden”; de zogenaamde bende “Van Hoe – Verstuyft” was ongetwijfeld zeer berucht tussen 1918 en 1924. Van dit lied over de afloop van het assisenproces vond Roger Hessel wel het liedblad van Emiel Weyne terug maar niet de door de zanger geciteerde melodie “Je vous aime”. Die kleine lacune willen we met deze bijdrage even rechtzetten.
“Je vous aime” werd in 1922 geschreven door Ch. L. Pothier en Bataille-Henri (tekst) en op muziek gezet door René Mercier (1896-1973). Het werd gepubliceerd door uitgeverij Maillochon die actief was in Parijs van 1910 tot 1927. Het lied was onderdeel van de relatief onbekende “Revue de Marigny” en werd aldaar gezongen door “Fabris en Gilbert Bataille”. Marktzanger Weyne nam uiteraard alleen de melodie over om het proces en het vonnis van de bende Van Hoe – Verstuyft samen te vatten.
René Mercier kwamen we bij de marktzangers al eerder tegen als de componist van de veel gebruikte zangwijze “Elle s’était fait couper les cheveux“, in 1924 met succes gezongen door Alexandre Dréan.
Uitspraak der bende Van Hoe – Verstuyft
[A] Emile Weyne [C] René Mercier
1. Mensen komt leest deze legende,
het is toch wreed wat nu gebeurt.
‘k Zing u over echte roversbenden
waardoor men zoveel families betreurt.
Een bende kerels met tijgersgemoed
vergoten ’t allenkant veel mensenbloed.
Zij kwamen veel huizen open te breken
en onbevreesd alle waren te stelen.
Als beulen wreed met wapens in de hand
doorkruisten zij al hoeken van ons land.
Maar God die waakt en straft hunne daden slecht,
zo zijn zij nu verschenen voor ’t gerecht.
2. Nu was de tijd ook aangebroken,
men bracht hen op het tribunaal.
Daar moest hun vonnis worden besproken,
men bracht hen daar gebonden in de zaal.
Daaglijks zag men daar nu ook vele liên
die nieuwsgierig naar ’t proces kwamen zien.
De rovers, onbeschaamd, dierven nog liegen
en trachten nog het gerecht te bedriegen.
Maar, door veel vragen in het nauw gezet,
verklaarden zij veel feiten aan de wet.
En zo verliep daar nu deze zaak zeer traag
maar eindelijk kwam hunnen laatsten dag.
3. Nu donderdag was aangerezen,
de uitspraak die was nu gedaan.
Tien mannen werden totter dood verwezen
voor de moorden die zij hadden begaan.
Ook zeven moesten boeten in ’t gevang
met dwangarbeid ja voor hun leven lang.
Vier werden ook gestraft voor vijftien jaren,
’t is nu gedaan met die helse barbaren.
O mensen lief, volgt uwen plicht en recht;
begeeft u nooit tot zulke daden slecht,
want ’t roversleven duurt slechts een korten tijd.
Weest eerlijk, braaf, vreest Gods gerechtigheid.
|
Partituur * Uitspraak der bende Van Hoe – Verstuyft * |
|
instrumentaal
|
Bronnen: zangwijze: "Je vous aime" (1922) melodie in "Un siècle de Chansons Françaises 1919-1929" lied nr 98 (MUZ0762 ) tekst in "Filosofen van de straat" (Roger Hessel) pag. 136 (MUZ0100) zie ook https://www.wreed-en-plezant.be/wrdprs/2013/04/de-bandietenbende-verstuyft/