Uitspraak der bende Van Hoe – Verstuyft
“Tien ter dood veroordeelden, zeven gestraft tot levenslange dwangarbeid”
In zijn omvangrijk boekwerk “Filosofen van de straat” (uitgave MuziekMozaiek, april 2004, 475 pagina’s, ISBN 9080560115) wijdt Roger Hessel een belangrijk hoofdstuk aan “Beruchte Roversbenden”; de zogenaamde bende “Van Hoe – Verstuyft” was ongetwijfeld zeer berucht tussen 1918 en 1924. Van dit lied over de afloop van het assisenproces vond Roger Hessel wel het liedblad van Emiel Weyne terug maar niet de door de zanger geciteerde melodie “Je vous aime”. Die kleine lacune willen we met deze bijdrage even rechtzetten.
“Je vous aime” werd in 1922 geschreven door Ch. L. Pothier en Bataille-Henri (tekst) en op muziek gezet door René Mercier (1896-1973). Het werd gepubliceerd door uitgeverij Maillochon die actief was in Parijs van 1910 tot 1927. Het lied was onderdeel van de relatief onbekende “Revue de Marigny” en werd aldaar gezongen door “Fabris en Gilbert Bataille”. Marktzanger Weyne nam uiteraard alleen de melodie over om het proces en het vonnis van de bende Van Hoe – Verstuyft samen te vatten.
René Mercier kwamen we bij de marktzangers al eerder tegen als de componist van de veel gebruikte zangwijze “Elle s’était fait couper les cheveux“, in 1924 met succes gezongen door Alexandre Dréan.
Uitspraak der bende Van Hoe – Verstuyft
[A] Emile Weyne [C] René Mercier
1. Mensen komt leest deze legende,
het is toch wreed wat nu gebeurt.
‘k Zing u over echte roversbenden
waardoor men zoveel families betreurt.
Een bende kerels met tijgersgemoed
vergoten ’t allenkant veel mensenbloed.
Zij kwamen veel huizen open te breken
en onbevreesd alle waren te stelen.
Als beulen wreed met wapens in de hand
doorkruisten zij al hoeken van ons land.
Maar God die waakt en straft hunne daden slecht,
zo zijn zij nu verschenen voor ’t gerecht.
2. Nu was de tijd ook aangebroken,
men bracht hen op het tribunaal.
Daar moest hun vonnis worden besproken,
men bracht hen daar gebonden in de zaal.
Daaglijks zag men daar nu ook vele liên
die nieuwsgierig naar ’t proces kwamen zien.
De rovers, onbeschaamd, dierven nog liegen
en trachten nog het gerecht te bedriegen.
Maar, door veel vragen in het nauw gezet,
verklaarden zij veel feiten aan de wet.
En zo verliep daar nu deze zaak zeer traag
maar eindelijk kwam hunnen laatsten dag.
3. Nu donderdag was aangerezen,
de uitspraak die was nu gedaan.
Tien mannen werden totter dood verwezen
voor de moorden die zij hadden begaan.
Ook zeven moesten boeten in ’t gevang
met dwangarbeid ja voor hun leven lang.
Vier werden ook gestraft voor vijftien jaren,
’t is nu gedaan met die helse barbaren.
O mensen lief, volgt uwen plicht en recht;
begeeft u nooit tot zulke daden slecht,
want ’t roversleven duurt slechts een korten tijd.
Weest eerlijk, braaf, vreest Gods gerechtigheid.
 |
Partituur * Uitspraak der bende Van Hoe – Verstuyft * |
 |
instrumentaal
|
Bronnen: zangwijze: "Je vous aime" (1922) melodie in "Un siècle de Chansons Françaises 1919-1929" lied nr 98 (MUZ0762 ) tekst in "Filosofen van de straat" (Roger Hessel) pag. 136 (MUZ0100) zie ook https://www.wreed-en-plezant.be/wrdprs/2013/04/de-bandietenbende-verstuyft/
Allerheiligen, bloemen op het graf
A. Van de Veire uit Knesselare koos voor zijn droevig oorlogslied voor de melodie van een “Vlaamse hit” uit die tijd, die hij ook in de originele versie op het zelfde liedblad afdrukte: “Schenk mij uw glimlach, Maria.” Dat is dan weer een vertaling van het door talloze artiesten gecoverde “Schenk mir dein lächeln, Maria”, daterend van 1939.
Het is evident dat een Vlaamse marktzanger op dat moment vermeed om Duitse liedtitels te vermelden, hij zou wel eens van collaboratie kunnen verdacht worden!
Al is de tekst toch vrij duidelijk afkomstig van een patriot, zodat we het aandurfden om het gebroken rijm in het refrein te herstellen: van “vagebonden” maakten we “idioten”.
Allerheiligen, bloemen op het graf
1023 [A] A. Van De Veire [C] Erik Deneke
’t Is Allerheiligen geworden,
elk loopt rond met schone bloemen.
Rechtover een schoon graf staat ene vrouw
lichtjes gebogen met de handen gevouwd.
« Ach, gij ligt hier dood, neergeschoten
door die Duitse idioten.
Ik bid voor u nog enen Weesgegroet,
saam met u was ’t leven zoet. »
Een traan kwam op haar wang.
Ze roept dan tot haren man:
« Heb ik u iets misdaan?
Zeg het mij wijl ik hier nog sta. »
De vrouw die stort er neer
al met een snik, een zucht.
Ze roept: « God, Lieven Heer,
mijnen man die is er niet meer! »
Zij roept naar haren man
terwijl zij aan het kruis iets vraagt:
« God, hebt gij dat verwacht
dat ons lot zo’n ellende bracht.
Gij ligt hier in het graf,
mocht ik op een dag bij u zijn,
mijn woorden zijn te klein
om hier te bidden voor uw ziel. »
|
Partituur * Allerheiligen, bloemen op het graf * |
|
partituur instrumentaal
|
|
Band-in-a-Box orchestratie
|
Bronnen: zangwijze: Schenk mir dein Lächeln, Maria (1939) liedblad A. Van De Veire uit Knesselaere (MUZ0819 pag. 47)